Sesamoiditis is een verzamelnaam voor pijn die u heeft ter hoogte van de sesambeentjes en is een vorm van peesontsteking. Het woord sesamoiditis is op de splitsen in sesamoide (sesambotjes) en – itis (ontsteking) Er kunnen verschillende ontstekingsverschijnselen zoals roodheid (rubor), warmte (calor) en verdikking/ zwelling, maar deze hoeven niet allemaal tot uiting te komen. De sesambeentjes zijn twee kleine botjes die onder het gewricht van uw grote teen (hallux) vastzitten aan de lange buigpees van de grote teen. Deze sesambeentjes stabiliseren de pees van de grote teen. Ze zorgen tevens vlot glij-mechanisme. Ze helpen bij het dragen van het lichaamsgewicht en tillen de botten van de grote teen op. Wanneer u last heeft van sesamoiditis concentreert de pijn zich ter hoogte van de bal van de voet onder de grote teen. Waarbij ze door overbelasting ziek worden, breken, artrose vertonen of afsterven, waarbij er geleidelijk pijn ontstaat. Deze klacht kom ook met regelmaat voor bij sporters denk hierbij aan balletdansers, hardlopers en volleyballers. Bij deze sporten komt er dan ook een vergrote drukkracht op het grote teen gewricht.
De meeste botten in het lichaam van een persoon zijn met elkaar verbonden door gewrichten. Er zijn enkele botten die hier een uitzondering op zijn. Deze botten staan in contact met pezen of zijn ingekapseld door spieren. Dit zijn de sesamoïdes. De grootste sesamoïde is de knieschijf (patella).
Oorzaken 
Er kunnen verschillende oorzaken voor een sesamoiditis:
– Overbelasting van de voorvoet en grote teen
– Door een trauma kan er een fractuur ontstaan
– Het kraakbeen kan gekwetst raken (osteochondritis)
– Deels afsterven van een sesamoid (asvasculaire necrose) door een onbekende reden
– Door blijvende overbelasting (repetitief mineur trauma) kan een sesamoïd een spontane breuk oplopen, ook wel een stressfractuur genoemd.
– Een afwijkende voetstand, zoals een holvoet (pes cavus) kan een rol spelen, hierbij ontstaat er meer druk op de voorvoet en rondom het grote teen gewricht. Andere vormen van een afwijkende voetstand die een rol kunnen spelen bij sesamoiditis zijn een doorgezakte voorvoet, een diepstand van het grote teen gewricht, een hallux limitus of rigidus (beperkte bewegingsmogelijkheden in het grote teen gewricht.
– Frequent lopen op hakken, zorgt voor langdurige druk op de sesambotjes
– Frequent lopen op te smalle schoenen, kan voor klachten zorgen
Symptomen
Enkele symptomen die u kunt ervaren bij sesamoiditis, zijn:
– Pijn ter hoogte van de bal van de voet onder de grote teen
– Pijn die geleidelijk ontstaat
– In geval van een fractuur heeft u direct pijn ter hoogte van de sesambeentjes
– Mogelijk ontstaat er zwelling of een hematoom (blauwe plek)
– Het strekken en buigen van de grote teen doet pijn
– Vaak worden de klachten minder in rust
– Vaak ontstaat er een pijn ontwijkend looppatroon, waardoor eventueel andere lichaamsdelen verkeerd worden belast.
Behandeling
De podotherapeut zal naar aanleiding van een podotherapeutisch onderzoek vaststellen dat het gaat om een sesamoiditis. Dit wordt gedaan doormiddel van een vraaggesprek, klinisch en biomechanisch onderzoek. Indien uit het onderzoek blijkt dat het om een irritatie of ontsteking van de sesambotjes gaat, zijn er verschillende behandelopties mogelijk.
Bij het behandelen van sesamoiditis wordt er met regelmaat een podotherapeutische steunzool op maat gemaakt om de sesambeentjes in de bal van voet te ontlasten en immobiliseren. Er wordt een ophoging gemaakt achter de kop van het eerste middenvoetsbeentje en verder wordt er een zachte uitsparing gemaakt voor de sesamoïden te ontlasten. Indien een podotherapeutische steunzool de pijn niet wegneemt behoort een operatie tot de mogelijkheden. Vaak wordt voorafgaand aan de operatieve ingreep een röntgenfoto of MRI-scan gemaakt, voor het beter beeld en eventueel herleiden van de oorzaak van de klachten. Bij deze operatieve chirurgische ingreep wordt het gewrichtsoppervlak weer glad gemaakt, zodat de sesambotjes weer vlot kunnen glijden onder de kop van het eerste middenvoetsbeentje.
Ook kan een schoenadvies worden gegeven door de podotherapeut, zoals een goede afwikkeling in de schoen en buigpunt, maar denk ook aan het zoolmateriaal, ballijn en hakhoogte. Verder kan er ook geadviseerd worden om tijdelijk activiteiten of sporten die de pijn triggeren stil te leggen of minder frequent en/of intensief te doen. Tevens wordt er ook ooit tijdelijk vilttherapie of taping toegepast om de sesambotjes tijdelijk te ontzien van druk, dit is een optie in de tussentijd tussen het onderzoek en moment dat de podotherapeutisch steunzool is gerealiseerd. Verder kan het zinvol zijn de in de acute fase van pijn na inspanning de sesambotjes de te koelen met ijs of een icepack.
Na realisatie van de podotherapeutische zool voor het ontlasten van de sesamoide zal een evaluatiemoment plaatsen vinden met de podotherapeut. Deze controle afspraak vind plaats na circa 6 tot 8 weken. Tijdens deze controle wordt er besproken hoe het de afgelopen periode is gegaan en wat de voortgang is van het herstelproces.
Prognose
Een sesamoidits geneest indien goed ontlast gemiddeld binnen vier tot acht weken. Indien dit niet het geval is kan er een röntgenfoto gemaakt worden ter uitsluiting van andere aandoeningen.
